Trong lục đạo luân hồi của Phật giáo, Ngạ quỷ cùng với súc sinh và địa ngục được gọi là 3 đường Ác nghiệp. Chúng sinh bị đọa làm ngạ quỷ khổ đau vô cùng tận, lại không có cơ hội để tu tập, giải thoát.
Các kinh điển Phật giáo lưu truyền truyện về loài ngạ quỷ. Tiêu biểu là sự tích ngài Mục Kiền Liên cứu mẹ, tạo tiền đề cho tháng “Xá tội vong nhân” hay còn gọi là tháng Cô hồn.
Hẳn chẳng ai muốn phải đọa vào cõi ngạ quỷ. Để như vậy chúng ta rất nên hiểu cõi ngạ quỷ là gì, lý do phải đọa vào cõi này và cuộc sống tại cõi đó khổ cực ra sao… để phòng tránh.
Bài viết này của tượng phật bằng đá Cao Trang sẽ tổng hợp và chia sẻ đầy đủ các thông tin về cõi ngạ quỷ này. Mời bạn đọc.
Ngạ quỷ là gì? Quan niệm về ngạ quỷ trong Phật giáo
Từ điển Việt – Anh của Oxford Languages dịch thuật ngữ Ngạ quỷ là hungry ghost: a ghost that suffers from constant hunger and thirst. Dịch nôm na là ma đói, một loài ma phải chịu đựng đau khổ vì luôn đói khát.
Cách dịch này khá đúng nhưng chưa đủ. Cách hiểu chính xác nhất về loài này phải tham khảo từ kinh sách nhà Phật.
Trong quan niệm Phật giáo, ngạ quỷ là một trong sáu loại chúng sinh trong lục đạo luân hồi. Đặc trưng của loài này là có cổ họng nhỏ như kim nhưng dạ dày khổng lồ như núi. Chính vì thế chúng luôn bị cơn đói khát làm khổ. Chúng sống ở một cõi riêng gọi là Cõi Ngạ Quỷ (tiếng Phạn: Preta-loka). Tại đây chúng phải chịu nhiều loại đau khổ khác chứ không riêng gì sự đày đọa của cơn đói khát.
Hình dáng và đặc điểm của ngạ quỷ
Như đã đề cập ở trên, loài ngạ quỷ có hình dáng đặc biệt. Ngoại hình của chúng vô cùng xấu xí, bẩn thỉu và hôi hám. Móng ở tứ chi chúng mọc dài và nhọn hoắt như vuốt của loài dã thú. Cơ thể chúng vô cùng gầy gò, chỉ còn da bọc xương.
Đặc biệt chúng có một cái cổ họng rất nhỏ nhưng lại có chiếc bụng to tướng (Xem hình bên dưới). Vì thế mà thức ăn đưa vào không thể thỏa mãn được cơn đói khát của chúng.
Ngạ quỷ có một số năng lực phi thường, như bay lượn, biến hình, thấy được những thứ xa xôi. Tuy nhiên, chúng lại không thể sử dụng năng lực này để tự cứu mình hay giúp người. Đó cũng là một cái bất hạnh của chúng.
Tâm lý của chúng luôn tiêu cực và đầy sự đố kỵ, hồ nghi. Chúng không tin vào chánh pháp cũng chẳng tin vào sự giải thoát hay niết bàn. Thế nên chúng rất khó có tu tập để chuyển sinh sang cõi khác tốt đẹp hơn.
Vì sao chúng ta không thể nhìn thấy ngạ quỷ
Một số người thắc mắc nếu có loài ngạ quỷ thật thì tại sao con người không thể nhìn thấy? Vậy thì đâu thể khẳng định chúng thực sự tồn tại?
Nhìn vào thực tế, có rất nhiều sự việc, sự vật diễn ra xung quanh chúng ta mà chúng ta cũng đâu có thấy? Ví như tia cực tím (tia UV), gió, không khí, vi khuẩn, sóng vô tuyến… Đôi mắt con người có thể nhìn thấy nhiều thứ. Nhưng cũng có vô lượng thứ đôi mắt không thể nhìn thấy. Phải sử dụng đến công cụ chuyên dụng con người mới quan sát được.
Ngạ quỷ cũng như vậy. Theo Phật giáo, chúng tồn tại ở dạng linh hồn nên hiển nhiên người trần mắt thịt không thể nhìn thấy chúng. Chỉ những vị có công phu tu tập nhất định, chứng đắc thần thông, khai mở thiên nhãn mới có thể nhìn thấy được chúng.
Nếu xét theo lý thuyết trên, có thể coi ngạ quỷ là một thực thể mà mắt thường không thể thấy. Và công cụ chuyên dụng để thấy được chúng chính là “thiên nhãn” của người tu đắc đạo.
Cõi ngạ quỷ ở đâu?
Cõi Ngạ Quỷ (Preta-loka) là nơi ở của những linh hồn bị đọa vào cõi này. Cõi này được mô tả một nơi u ám, khô cằn, thiếu thốn mọi thứ. Chúng sinh bị đọa vào cõi này phải chịu đựng nhiều khổ đau khác nhau, như bị nóng bỏng, rét run, bị đánh đập, bị trêu ghẹo, bị cướp đoạt.
Trong lục đạo luân hồi, cõi ngạ quỷ có vị trí thấp chỉ sau địa ngục. Cụ thể sáu con đường luân hồi là cõi trời, cõi atula, cõi người, cõi súc sinh, cõi ngạ quỷ và cõi địa ngục.
Các cấp bậc của cõi ngạ quỷ
Các loại ngạ quỷ theo Phật giáo
Theo Phật giáo, ngạ quỷ được phân loại thành ba loại chính:
Ngạ quỷ ngoại đạo (tiếng Phạn: paripanthika):
Đây là những ngạ quỷ sống ở ngoài khu vực của Phật pháp. Chúng không được hưởng phước từ các vị Phật hay các vị cao tăng. Chúng phải sống trong cảnh thiếu thốn và khổ sở, thường ghen tị và tấn công những chúng sanh khác.
Ngạ quỷ thuộc Phật (tiếng Phạn: buddhanusamsika):
Đây là những ngạ quỷ sống ở gần khu vực của Phật pháp như chùa chiền. Chúng được hưởng phước từ các vị Phật hay các vị cao tăng.
So với các loài ngạ quỷ khác thì chúng sung sướng nhất. Đặc biệt, chúng có cơ hội nghe pháp nên học được sự biết ơn và tôn kính những chúng sanh khác. Cơ hội được giải thoát của loài này là cao nhất.
Ngạ quỷ địa ngục (tiếng Phạn: niraya-peta):
Đây là những ngạ quỷ sống ở địa ngục. Chúng bị hành hạ bởi các vị quan địa ngục. Chúng sống trong cảnh đau đớn và sợ hãi. Chúng thường căm thù và oán trách những chúng sanh khác. Cho nên khả năng được giải thoát của chúng gần như bằng không.
24 loài ngạ quỷ bao gồm những loài nào?
Trong bộ kinh “Ngạ quỷ kinh giải” có nêu ra danh sách 24 loài ngạ quỷ như:
- Ngạ Quỉ Thứ Nhất: VANTÀSÀ
- Ngạ Quỉ Thứ Nhì: KUNAPÀ
- Ngạ Quỉ Thứ Ba: GUTHA
- Ngạ Quỉ Thứ Tư: AGGHÀLA
- Ngạ Quỉ Thứ Năm: SUCIMUKHA
- Ngạ Quỉ Thứ Sáu: KANHAJI
- Ngạ Quỉ Thứ Bảy: NIJJHÀ
- Ngạ Quỉ Thứ Tám: SABBANKÀ
- Ngạ Quỉ Thứ Chín: PABBANKÀ
- Ngạ Quỉ Thứ Mười: AJAGARA
- Ngạ Quỉ Thứ Mười Một: VEMANIKA (Yamaràja – Diêm Vương)
- Ngạ Quỉ Thứ Mười Hai: MAHIDDHIKA
- Ngạ Quỉ Thứ Mười Ba: SUCILOMA
- Ngạ Quỉ Thứ Mười Bốn: KUMBHÀNDA
- Ngạ Quỉ Thứ Mười Lăm: AHI
- Ngạ Quỉ Thứ Mười Sáu: NICCHAVI
- Ngạ Quỉ Thứ Mười Bảy: NIMUGGA
- Ngạ Quỉ Thứ Mười Tám: SUKARA
- Ngạ Quỉ Thứ Mười Chín: MANGULI
- Ngạ Quỉ Thứ Hai Mươi: CHÀTAKA
- Ngạ Quỉ Thứ Hai Mốt: KUKKUTA
- Ngạ Quỉ Thứ Hai Mươi Hai: ASÌSA
- Ngạ Quỉ Thứ Hai Mươi Ba: SATTHIKUTÀ
- Ngạ Quỉ Thứ Hai Mươi Bốn: PABBAJITA
Nguyên nhân bị đọa cõi ngạ quỷ
Theo Phật giáo, nguyên nhân dẫn đến tái sinh vào cõi ngạ quỷ là do chúng sinh tạo nhiều nghiệp xấu, nhất là nghiệp của sân, si và tham.
Nghiệp là hệ quả do hành động, lời nói, suy nghĩ của chúng ta. Gọi là thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp. Nghiệp có thể là tốt hoặc xấu, tùy vào tính chất và ý định của chúng sinh. Nghiệp sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống hiện tại và tương lai của chúng sinh.
Những chúng sinh có nhiều nghiệp xấu, như giết chóc, trộm cắp, lừa dối, gian dối, phá hoại,… sẽ tạo ra nhiều tội nặng và bị kéo xuống các cõi khổ. Những chúng sinh có nhiều nghiệp của sân, si và tham, như ganh tỵ, oán hận, ích kỷ, tham lam,… sẽ tạo ra nhiều phiền não và bị rơi vào cõi ngạ quỷ.
- Sân là tình trạng không muốn cho ai có được những gì mình có hoặc muốn có.
- Si là tình trạng không muốn mất đi những gì mình có hoặc muốn có.
- Tham là tình trạng muốn có được nhiều hơn những gì mình có hoặc cần có.
Những chúng sinh có nhiều sân, si và tham sẽ luôn luôn bất mãn, không biết ơn và không biết cho đi. Họ sẽ gây ra nhiều rắc rối cho chính mình và người khác.
Khi chết, những chúng sinh này sẽ mang theo nghiệp của sân, si và tham vào thân trung ấm. Thân trung ấm là trạng thái trung gian giữa hai kiếp sống.
Trong thân trung ấm, chúng sinh sẽ nhìn thấy những cảnh tượng tốt hay xấu, tùy vào nghiệp của mình. Những chúng sinh có nhiều nghiệp của sân, si và tham sẽ nhìn thấy những cảnh tượng khủng khiếp, như bị đuổi theo, bị đánh đập, bị chặt đầu, bị thiêu sống…
Những cảnh tượng này sẽ khiến họ sợ hãi và chạy trốn. Trong lúc chạy trốn, họ sẽ vô tình lạc vào cõi ngạ quỷ và tái sinh ở đó.
Như vậy, nguyên nhân bị đọa vào cõi ngạ quỷ là do tạo nhiều nghiệp xấu, nhưng chưa xấu đến mức bị đọa vào cõi địa ngục.
Chúng sinh đọa vào cõi ngạ quỷ đau khổ ra sao?
Theo đạo Phật, cõi ngạ quỷ là một trong hai cõi khổ nhất trong sáu cõi luân hồi, chỉ sau cõi địa ngục. Chúng sinh ở cõi này phải chịu đựng nhiều khổ đau về thể xác và tâm linh. Chúng không có cơ hội nghe pháp hay tu hành, chỉ biết sống trong sự tuyệt vọng và bi quan.
Cuộc sống ở cõi ngạ quỷ kéo dài. Chúng sinh bị đọa vào đây thường không rõ thời gian mình đã sống. Cách họ tồn tại phụ thuộc vào nghiệp tích. Có loại ngạ quỷ ăn hương, ăn hoa, có loại ăn mùi, ăn tinh khí, hoặc thậm chí ăn những thứ dơ bẩn như phân, nước tiểu – tất cả đều do nghiệp quyết định.
Tương tự như thức ăn và quần áo, ngạ quỷ mặc có dạng và tình trạng khác nhau, tùy thuộc vào duyên nghiệp.
Để thoát khỏi khổ cực, họ cần tu tập và làm nhiều việc thiện. Chỉ bằng cách này, họ có cơ hội giải thoát và tìm kiếm cuộc sống tốt đẹp hơn.
Ngạ quỷ tác động thế nào đến cuộc sống con người?
Ngạ quỷ có nhiều loại khác nhau, mỗi loài đều mang những đặc điểm riêng: có loài quỷ giàu có, có oai lực, và cũng có loài quỷ không có năng lực gì.
Trong kinh có câu chuyện về quỷ Dạ Xoa tấn công Ngài Xá Lợi Phất trong lúc Ngài đang thiền định. Đòn đập của quỷ Dạ Xoa mạnh đến nỗi có thể làm vỡ núi Tu Di, nhưng bởi vì ngài có định lực quá lớn nên nó không thể tác động đến ngài.
Nhờ phước báu và oai lực mà ngạ quỷ có thể hại người nhưng cũng có thể giúp người.
Giai thoại, truyền thuyết, câu chuyện về ngạ quỷ được lưu truyền
Trong kinh điển Phật giáo có lưu truyền nhiều câu chuyện về ngạ quỷ. Chúng tôi xin tóm lược 2 trong số đó.
Chuyện tôn giả Mục Kiền Liên cứu mẹ
Mục Kiền Liên là một trong 10 đại đệ tử của Đức Phật. Mẹ của ngài là bà Thanh Đề khi còn sống phỉ báng Phật pháp nên bị đọa làm ngạ quỷ. Bà luôn trong tình trạng đói khát nhưng ngài Mục Kiền Liên mang cơm cho bà ăn thì thức ăn liền bị lửa trong miệng bà phun ra thiêu rụi.
Vì quá thương mẹ nên ngài Mục Kiền Liên đã nhờ Phật chỉ cách cứu mẹ. Phật dạy chỉ có cúng dường Tam Bảo mới có thể cứu giúp bà Thanh Đề. Ngài Mục Kiền Liên làm theo lời dạy của Phật nên cuối cùng cũng cứu được mẹ khỏi cõi ngạ quỷ khổ đau.
Truyền thuyết Mục Kiền Liên cứu mẹ cũng trở thành nền tảng cho ngày “Xá tội vong nhân” hay tháng cô hồn sau này. Hay còn gọi là lễ Vu Lan báo hiếu.
Câu chuyện vì lòng tham phải đọa cõi ngạ quỷ trong Phật giáo
Câu chuyện này do Đức Phật kể cho tôn giả Mục Kiền Liên nghe khi ngài thấy một ngạ quỷ và hỏi Phật do nghiệp gì mà phải chịu thân ngạ quỷ như vậy.
Phật cho biết, ngạ quỷ này trước đây là vợ của một vị trưởng giả. Vị trưởng giả có tâm bồ tát, thường bố thí, cúng dường. Nhưng vợ lại là người tham lam, keo kiệt. Một lần có một vị Tỳ kheo hành khất xin ít thức ăn. Vị trưởng giả do có việc bận nên dặn vợ thay mình bố thí. Người vợ lừa vị tỳ kheo vào nhà rồi đem nhốt vào phòng, mấy ngày liền không cho ăn uống gì cả.
Sau này người vợ chết bị đọa làm ngạ quỷ. Chính là ngạ quỷ xuất hiện trước mắt ngài Mục Kiền Liên.
Sự khác biệt giữa loài ma và loài ngạ quỷ
Cách diễn giải khái niệm ma và ngạ quỷ có sự khác biệt trong quan niệm Phật giáo và quan niệm dân gian Việt Nam.
Cụ thể, Phật giáo định nghĩa ngạ quỷ là những linh hồn khi còn sống tạo nhiều tội nghiệp, nhiều tham sân si nên không được đầu thai, sống vất vưởng. Còn theo quan niệm dân gian, những linh hồn như vậy thường được gọi là ma.
Mặc dù hình thức của hai loài này tương đồng, nhưng bản chất của chúng lại có những điểm chung và điểm riêng.
Trong Phật giáo, trở thành ngạ quỷ là hệ quả tất yếu, chắc chắn sẽ xảy ra khi một linh hồn phạm nhiều tội lỗi. Để thoát khỏi kiếp sống này, loài ngạ quỷ phải tu tập và tích trữ phước báu. Nói cách khác, ngạ quỷ là một hình phạt chứ không phải là một lựa chọn của linh hồn sau khi chết.
Trái ngược, ma, theo cách lý giải của dân gian là những linh hồn còn vướng bận, có tâm nguyện chưa hoàn thành, hay lưu luyến trần thế nên không đi siêu thoát. Khi ý nguyện được giải tỏa hoặc nỗi oan được giải quyết, hồn ma sẽ tan biến. Đó có thể coi là lựa chọn của họ chứ không phải là hệ quả của tội nghiệp phạm phải như quan niệm của Phật giáo.
Điểm chung giữa ma và ngạ quỷ là chúng đều có thể tác động đến con người. Như hù dọa, ám ảnh, kết nối tâm linh… Mặc dù khoa học dần công nhận sự tồn tại của linh hồn, hay ma, nhưng đến nay chưa có công trình nghiên cứu mang tính khoa học thực nghiệm nào chứng minh sự hiện diện của chúng.
Làm thế nào để giúp cho vong linh ngạ quỷ bớt khổ?
Theo thầy Thích Trúc Thái Minh, cách cứu người khỏi cõi ngạ quỷ tăm tối được nêu rõ trong kinh “Ngạ quỷ ngoài bức tường”. Trong kinh ghi lời dạy của Đức Phật rằng để cứu độ chúng sinh cõi ngạ quỷ/cô hồn không phải đốt vàng mã mà cần phải cúng dường Tam Bảo. Từ đó giúp họ tiêu trừ nghiệp chướng, hồi hướng về cõi an lành.
Ngạ quỷ có thể là bất cứ ai. Có thể là cha mẹ, quyến thuộc, tiên tổ đã khuất của chúng ta. Vì quyến luyến nên họ thường đi theo chúng ta, nhất là những người có nhiều phúc báu với hy vọng những người này sẽ cúng dường cho họ.
Ngạ quỷ nhận thức được giữa họ và chúng ta có liên kết mạnh mẽ qua nhiều kiếp. Chúng ta lại không thể biết được điều này vì chúng ta chỉ là người trần mắt thịt. Giống như chuyện Vua Bình Sa khi cử hành lễ cúng trong hoàng cung không nhận ra xung quanh ông có vô vàn quyến thuộc là ngạ quỷ đang kêu gào, cầu khẩn ông ta cúng dường cho họ.
Ngoài ra, trong bộ kinh “Nữ ngạ quỷ Nan Đa” cũng nhấn mạnh sự quan trọng của việc cúng dường Tam Bảo trong việc cứu vớt chúng sinh cõi Ngạ quỷ. Theo đó, chúng sinh cõi này không thể thụ hưởng những vật phẩm thế gian, chỉ có phước báu từ cúng dường Tam Bảo mới giúp họ trọn vẹn niềm an ủi, đạt được các điều họ cần.
Tóm lại: Cách tốt nhất, đúng đắn nhất để cứu độ chúng sinh cõi ngạ quỷ là tích cực làm việc thiện lành, cúng dường Tam Bảo để tạo ra nhiều phước báu.
>>> Xem thêm:
Cách thoát khỏi cõi ngạ quỷ theo Phật giáo
Theo Phật giáo, cách thoát khỏi cõi ngạ quỷ là tu hành theo Phật pháp. Qua đó có thể giúp chúng sinh thoát khỏi cõi ngạ quỷ theo hai cách:
Cách thứ nhất: tu hành trong khi còn sống ở các cõi khác
Những chúng sinh ở các cõi khác, như cõi người hay cõi trời, có thể tu hành theo Phật pháp để tích lũy nhiều phước báo và thanh tịnh tâm linh.
Khi khuất núi, họ sẽ không rơi vào cõi ngạ quỷ mà sẽ tái sinh vào các cõi cao hơn hoặc đạt được niết bàn.
Cách thứ hai: Tu hành trong khi đã rơi vào cõi ngạ quỷ
Những chúng sinh ở cõi ngạ quỷ, nếu có duyên phước, có thể được nghe pháp từ các vị Phật hay các vị cao tăng.
Nếu họ có lòng tin và kính trọng, họ có thể được giảm bớt khổ đau và được ban cho một số phước báo. Còn nếu họ có lòng ăn năn và tự sửa, họ có thể được giải trừ các nghiệp chướng, được giải thoát khỏi cõi ngạ quỷ đầy khổ đau.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
TƯỢNG PHẬT ĐÁ CAO TRANG
Address: 155 Văn Tân – P. Hòa Hải – Q Ngũ Hành Sơn
Phone: 0983 969 199 – 0989.006.833
Email: admin@tuongphatda.vn
Website: www.tuongphatda.vn
