La Hán (Arhat) trong Phật giáo là danh xưng dành cho những bậc Thánh đã đạt đến giác ngộ hoàn toàn, giải thoát khỏi luân hồi sinh tử và không còn bị phiền não trói buộc. Hình tượng 18 vị La Hán đặc biệt phổ biến trong tín ngưỡng Phật giáo Đại thừa tại Việt Nam và các nước Đông Á. Các Ngài thường được tạc tượng hoặc vẽ tranh và tôn thờ tại các ngôi chùa lớn.
Vậy chính xác 18 vị La Hán gồm những ai và ý nghĩa của các Ngài là gì? Hãy cùng Đá Mỹ Nghệ Cao Trang tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Có Bao Nhiêu Vị La Hán?
Ban đầu, kinh điển Phật giáo như “Pháp Trụ Ký” ghi nhận danh sách gồm 16 vị La Hán. Đây là những bậc Thánh được Đức Phật giao phó ở lại trần gian để hộ trì Chánh pháp cho đến khi Phật Di Lặc ra đời.
Tuy nhiên, vào cuối thời nhà Đường ở Trung Quốc, danh sách này được mở rộng thành 18 vị. Hai vị được thêm vào là Hàng Long La Hán (chế ngự rồng) và Phục Hổ La Hán (chế ngự hổ), biểu trưng cho sức mạnh hàng phục ma chướng và sự ảnh hưởng của văn hóa dân gian.
Do đó, tại Việt Nam và Trung Quốc, hình tượng 18 vị La Hán đã trở nên phổ biến nhất, trong khi một số quốc gia khác như Nhật Bản, Tây Tạng vẫn giữ truyền thống 16 vị.
2. Danh Sách và Đặc Điểm Nhận Biết 18 Vị La Hán
Mỗi vị La Hán là biểu tượng cho một đức hạnh và một câu chuyện tu tập riêng biệt. Dưới đây là danh sách chi tiết 18 vị theo truyền thống phổ biến tại Việt Nam:
- Tọa Lộc La Hán (Cưỡi Hươu): Vốn là đại thần, Ngài từ bỏ vinh hoa phú quý để tu hành. Hình tượng Ngài ngồi trên lưng hươu là biểu tượng của sự thoát tục và đạo hạnh.
- Khánh Hỷ La Hán (Vui Vẻ): Là vị La Hán có trí tuệ phân biệt thiện ác. Ngài thường du hóa khắp nơi với nụ cười an lạc để giảng dạy giáo lý nhân quả.
- Cử Bát La Hán (Nâng Bát): Ngài mang theo chiếc bát sắt, biểu tượng của đời sống khất thực thanh tịnh và hạnh nguyện hoằng pháp độ sanh.
- Thác Tháp La Hán (Nâng Tháp): Ngài luôn cầm một bảo tháp nhỏ trong tay, biểu trưng cho tâm nguyện gìn giữ và bảo vệ Phật pháp trường tồn.
- Tĩnh Tọa La Hán (Ngồi Tĩnh Lặng): Xuất thân là chiến binh, Ngài chọn con đường thiền định tĩnh lặng để chế ngự tâm và chứng đắc đạo quả
- Quá Giang La Hán (Qua Sông): Ngài thường đi giáo hóa bằng đường sông nên có danh hiệu này. Hình ảnh Ngài tượng trưng cho việc vượt qua sông mê, đến bờ giác ngộ.
- Kỵ Tượng La Hán (Cưỡi Voi): Vốn là người huấn luyện voi, hình ảnh Ngài cưỡi voi trắng tượng trưng cho tâm lực hùng mạnh và sự hộ trì Chánh pháp.
Tiếu Sư La Hán (Đùa Sư Tử): Ngài có sức mạnh phi thường và luôn có một con sư tử quấn quýt bên cạnh, biểu thị cho năng lực hàng phục tham-sân-si.
- Khai Tâm La Hán (Mở Tim): Hình tượng Ngài vạch áo bày ngực là biểu tượng cho việc khai thị tâm Phật, chứng tỏ Phật tánh luôn có sẵn trong mỗi chúng sanh.
- Thám Thủ La Hán (Tay Dài): Ngài thường có cử chỉ đưa tay lên cao sau giờ thiền định, biểu tượng của tâm hoan hỷ và tự tại.
- Trầm Tư La Hán (Suy Tư): Chính là La-hầu-la, con trai Đức Phật. Ngài là tấm gương về mật hạnh và nhẫn nhục, hình tượng luôn mang vẻ trầm tư, sâu sắc.
- Khoái Nhĩ La Hán (Ngoáy Tai): Hình tượng ngoáy tai biểu trưng cho việc thanh lọc nhĩ căn (cái nghe), không để tạp niệm xâm nhập, chuyên tâm lắng nghe Chánh pháp.
- Bố Đại La Hán (Túi Vải): Ngài mang túi vải lớn trên vai, tượng trưng cho việc thu hết phiền não của chúng sanh và ban phát sự an lạc, sung túc.
- Ba Tiêu La Hán (Cây Chuối): Ngài thường tu tập dưới bóng cây chuối, hình ảnh này biểu trưng cho sự vô thường và nhắc nhở phải tinh tấn tu hành.
- Trường Mi La Hán (Lông Mày Dài): Ngài có đôi lông mày dài, là tướng mạo của bậc tu hành từ nhiều kiếp, biểu thị cho sự thông tuệ và đức hạnh.
- Kháng Môn La Hán (Gõ Cửa): Ngài cầm cây gậy có treo chuông nhỏ, khi đi khất thực không cần gõ cửa, là biểu tượng của sự khiêm cung, không làm phiền người khác.
- Hàng Long La Hán (降龍 – Chế Ngự Rồng): Biểu tượng cho sức mạnh tâm linh vĩ đại, có khả năng chế ngự những thế lực tà ác (rồng tượng trưng cho ma quỷ, thiên tai).
- Phục Hổ La Hán (伏虎 – Chế Ngự Hổ): Tượng trưng cho năng lực hàng phục thú tính, kiểm soát tâm sân hận, thể hiện nội lực và lòng từ bi vô úy.
Bộ tượng 18 vị La Hán trong các ngôi chùa không chỉ mang giá trị nghệ thuật điêu khắc đặc sắc mà còn có ý nghĩa sâu sắc trong việc hộ trì Tam Bảo và truyền cảm hứng tu tập cho cộng đồng Phật tử. Sự đa dạng trong thần thái và câu chuyện của mỗi vị La Hán làm cho Phật giáo trở nên gần gũi, sống động, là tấm gương sáng cho hậu thế noi theo trên con đường tìm về giác ngộ.
Reviews
There are no reviews yet.